De stikstof in nitraationen wordt door de producenten onder andere gebruikt voor de productie van stoffen die als voedingsstof van groot belang zijn voor consumenten.
Welke stoffen zijn dit?

Bij een proef worden geraniums in bloempotten met aarde onder een afgesloten glazen stolp geplaatst. Onder de stolp wordt tevens een schaaltje kalkwater geplaatst. Kalkwater wordt snel troebel als het in contact komt met een hogere concentratie koolstofdioxide dan er normaal in de lucht aanwezig is. Als blanco proef gebruikt men bloempotten met aarde zonder planten in een overigens gelijke opstelling. Tijdens de proef wordt het kalkwater in beide opstellingen troebel. Onder de stolp met bloempotten met geraniums gebeurt dit eerder dan onder de stolp met bloempotten zonder planten.

Ten gevolge van welk stofwisselingsproces in de geraniums wordt het kalkwater onder de stolp met geraniums troebel?

Dat fructaan geen cariës veroorzaakt en ook niet wordt verteerd, is te herleiden tot dezelfde oorzaak. Zowel de mens als de cariësbacterie blijken een bepaalde stof (P), die voor de omzetting van fructaan nodig is, niet te kunnen maken.
Tot welke groep stoffen behoort stof P?

Vermoeide zwemmers

Welke in de spieren gevormde stof leidt tot het vermoeide gevoel dat in die spieren optreedt?

De afbeelding is een foto van enkele blaadjes van een aardbeiplant. Deze plant staat in een kasje in vochtige grond. Aan de bladranden zijn kleine vochtdruppeltjes te zien die uit de bladeren tevoorschijn komen.
Met betrekking tot de kas zijn de volgende omstandigheden mogelijk.
1 De kas staat open en de temperatuur van de grond waarin de aardbeiplanten staan, is hoog.
2 De kas staat open en de temperatuur van de grond waarin de aardbeiplanten staan, is laag.
3 De kas is gesloten en de temperatuur van de grond waarin de aardbeiplanten staan, is hoog.
4 De kas is gesloten en de temperatuur van de grond waarin de aardbeiplanten staan, is laag.

In welke van deze omstandigheden is de kans het grootst dat aan de bladrand druppeltjes tevoorschijn komen?

Kunnen huidmondjes behalve in bladeren ook voorkomen in stengels? En in ondergrondse wortels?

In de bron is links een microscopische foto weergegeven van een gedeelte van een doorsnede van een wortel van een Iris. Rechts is een deel hiervan nog verder vergroot afgebeeld.

Is met Q een bastvat, een houtvat of een parenchymcel aangegeven?

Wat is de functie van het deel dat met R is aangegeven?

Door de wortel worden water en zouten opgenomen uit de bodem. Deze stoffen worden via vaten naar de bladeren vervoerd. In delen van de wortel die geen wortelharen hebben, worden deze stoffen ook vanuit de vaten naar de cellen buiten laag P vervoerd.

Gaan bij het transport door laag P zouten door het cytoplasma van cellen van deze laag? En water?

Bij een onderzoek naar de stofwisseling van gistcellen doet men de volgende proef. In twee gelijke afsluitbare vaten met even grote hoeveelheden glucoseoplossing van dezelfde concentratie brengt men gelijke hoeveelheden even actieve gistcellen.
Beide oplossingen hebben dezelfde temperatuur. Boven de oplossing in opstelling 1 bevindt zich lucht, boven de oplossing in opstelling 2 bevindt zich zuivere stikstof.
Beide vaten zijn afgesloten en worden voortdurend geschud, zodat de oplossing in goed contact is met de lucht of stikstof erboven.

Gedurende 5 uur meet men in beide opstellingen de CO{s}2{s}-concentratie boven de vloeistof. Gedurende de eerste 3 uur maken de gistcellen in beide opstellingen evenveel energie vrij. De diagrammen in de bron 1 geven het resultaat van deze proef weer. De schaalverdeling van beide diagrammen is hetzelfde. Gistcellen vormen geen melkzuur.

In welke van de beschreven opstellingen hebben de gistcellen gedurende de eerste 3 uur de meeste glucose verbruikt of is dit niet uit de gegevens af te leiden?

Sommige vetplanten, zoals muurpeper, kunnen op zeer warme, droge plaatsen groeien: op rotsen en muren waar de hele dag de zon op staat en alleen 's nachts de temperatuur veel lager is.
Als aanpassing aan dit klimaat is het openings- en sluitingsritme van de huidmondjes van de vetplantjes anders dan bij andere planten.
Wanneer de omstandigheden voor fotosynthese het gunstigst zijn, zijn de huidmondjes dicht. Fotosynthese is dan toch mogelijk doordat de vetplanten extra CO2 opnemen wanneer wel gaswisseling mogelijk is. Het extra CO2 wordt opgeslagen in de vacuolen van de groene cellen.

Wanneer zullen de huidmondjes van deze vetplanten geopend zijn?

Vetplanten

Aanpassingen van planten aan verschillende milieuomstandigheden zijn:
1 een dikke cuticula,
2 een groot bladoppervlak,
3 een groot aantal huidmondjes.

Welke van deze aanpassingen kan men aantreffen bij de vetplanten?

Een bakker maakt deeg van meel, gist, suiker, keukenzout en water. Vervolgens laat hij een deel van het deeg rijzen bij 25 °C en een even groot deel bij 35 °C. Alle andere omstandigheden zijn gelijk. Gedurende een uur meet hij elke 10 minuten hoe groot het volume van het deeg is. De resultaten zet hij uit in een diagram:



Welke van de stoffen alcohol, koolstofdioxide en water heeft of hebben er in belangrijke mate voor gezorgd dat het volume van het deeg is toegenomen?

Vinden in de gistcellen in rijzend deeg alleen assimilatieprocessen, alleen dissimilatieprocessen of beide typen processen plaats?

De bakker vraagt zich af of 35 °C het optimum is voor het rijzen van dit deeg. Zijn drie collega's zeggen daarover het
volgende.
- Collega 1 zegt: "Ja, 35 °C is het optimum, want de grafiek gaat horizontaal lopen."
- Collega 2 zegt: "Het optimum ligt bij 35 °C of hoger; om het optimum precies te bepalen, moet je deeg met gist laten rijzen bij 35 °C en bij verschillende hogere temperaturen."
- Collega 3 zegt: "Over het optimum is op grond van deze resultaten geen voorspelling te doen; om het optimum te bepalen, moet je deeg met gist laten rijzen bij verschillende
temperaturen boven en onder de 35 °C."

Welke collega doet een juiste uitspraak?

In de afbeelding is schematisch een plantecel weergegeven. De in de cel aanwezige onderdelen zijn niet alle op dezelfde schaal getekend. Eén van de organellen is met P aangegeven.
Over organel P wordt een aantal beweringen gedaan.

1 In P vindt aërobe dissimilatie plaats.
2 In P vindt anaërobe dissimilatie plaats.
3 In P bevinden zich enzymen die een rol spelen bij de fotosynthese.
4 In P bevinden zich pigmenten die een rol spelen bij de fotosynthese.

Welke van deze beweringen is of zijn juist?

Een onderzoeker wil de invloed van een bepaalde stof S op de groei van maisplanten bestuderen. Hij maakt vijf voedingsoplossingen met de volgende samenstellingen:
1 alleen gedestilleerd water,
2 gedestilleerd water met alle benodigde voedingszouten,
3 gedestilleerd water met alle benodigde voedingszouten en y mg van de stof S,
4 gedestilleerd water met alle benodigde voedingszouten en 2y mg van de stof S,
5 gedestilleerd water met alle benodigde voedingszouten en 3y mg van de stof S. In elke oplossing laat hij evenveel maïsplanten groeien. De maïsplanten zijn even oud. De resultaten zijn te zien in de bron.

Welke resultaten moet hij met elkaar vergelijken om een betrouwbare conclusie te kunnen trekken over de invloed van stof S op de groei van maisplanten?

Een plant met bladgroen staat in de zon. De plant krijgt voldoende CO2 en water. In de plant wordt daaruit via een aantal tussenstappen onder andere zetmeel gevormd. Over de vorming van zetmeel worden de volgende beweringen gedaan.

1 Bij de vorming van zetmeel uit organische stoffen wordt geen lichtenergie gebruikt.
2 De vorming van zetmeel vindt alleen plaats in cellen met bladgroen.
3 Het gevormde zetmeel wordt via de bastvaten naar de wortels getransporteerd.

Welke van deze beweringen is of welke zijn juist?

Dennentak

Toen de tak nog aan de boom zat, zijn door deze tak water en zouten naar de naalden vervoerd.
Onder invloed van welke krachten zijn water en zouten naar de naalden vervoerd?

Mest

Ammonium-ionen in de bodem worden omgezet in nitraat. Voor planten met bladgroen is nitraat een belangrijke stol
Voor de productie van welke stoffen vooral is nitraat een belangrijke grondstof?

Aan een pijlkruidplant kunnen drie verschillende bladtypen voorkomen: onder water lintvormig, drijvend op het wateroppervlak ovaal en boven water pijlvormig.



Bij bladeren van welk van de genoemde typen zullen waarschijnlijk huidmondjes aan de onderkant van de bladeren voorkomen?

In een experiment wordt een groot aantal erwteplanten gekweekt op volledige voedingsoplossingen. De erwteplanten zijn genetisch identiek en groeien onder dezelfde omstandigheden.
De onderzoeker bepaalt regelmatig vanaf de ontkieming het drooggewicht van verschillende delen van de planten. Daartoe gebruikt hij telkens tien planten die volledig worden geanalyseerd. De resultaten zet hij uit in een diagram. Het drooggewicht van een plantendeel is het gewicht van dat plantendeel nadat al het water eruit is verwijderd. Het versgewicht van een plantendeel is het gewicht van dat plantendeel inclusief het water.
In het experiment wordt gebruik gemaakt van een voedingsoplossing. Deze voedingsoplossing bestaat uit water en een aantal opgeloste stoffen.



Welke van de stoffen aminozuren, glucose en zouten moet deze voedingsoplossing in ieder geval bevatten om een normale groei van de erwteplanten in het licht mogelijk te maken?

Voorkómen van sportblessures

In de brochure staat dat door cooling-down afvalstoffen uit de spieren worden verwijderd.
Welke "afvalstof" ontstaat in spieren bij dissimilatie zonder zuurstof?