Index biologiepaginaindex vwo 4 biologie

ecologie vwo 4 biologie voor jou

 
info biologiepagina uitleg biologie oefenen biologie bestanden biologie computer pc les biologie

BioBits Ecologie bovenbouw

 

103 - Exoten – verstoring biologisch evenwicht

Al zolang de wereldzeeën worden bevaren, liften op de schepen organismen mee. In wateren waar ze niet van nature voorkomen kunnen zulke exoten het ecosysteem behoorlijk verstoren. Op de scheepshuid groeien dieren en algen, ofwel fouling. Op de Stad Amsterdam zijn agplates, magnetische plaatjes bevestigd. Regelmatig wordt bepaald welke soorten er op zitten. Centraal staat de vraag of door opwarming van het zeewater soorten zich in noordelijke richting bewegen.
In Australië veroorzaken vele niet-inheemse dieren overlast. In 1935 werden, op verzoek van de Australische overheid, 3000 cane toads (padden) uit Hawai gehaald om een keverplaag in Australië te lijf gaan. Nu vormen die padden een van grootste plagen die Australië kent. Meer dan 200 miljoen giftige padden verspreiden zich snel door het land. Waar ze komen, verstoren ze de biodiversiteit.

 

104 - Klimaat – invloed abiotische factoren

Aan boord van de clipper Stad Amsterdam worden met een stofmeter metingen gedaan, want stof is waardevol. In zee gewaaid stof bemest de zee. Dit heeft een gunstig effect op het klimaat. Op het Kaapverdische eiland Sal wordt het Saharastof dat de Atlantische Oceaan verrijkt in de gaten gehouden. Ook in Australië verwaait rond het Eyremeer veel stof. Het voedt het fytoplankton in de Zuidpoolzee, maar het verdwijnen van de bovenste bodemlaag bezorgt de boeren veel problemen.

Wetenschapper/ondernemer Russ George wil, door het uitstrooien van grote hoeveelheden ijzer in de oceaan, de CO2-opslag stimuleren. Wetenschappers zetten zich af tegen deze 'geo-engineering-waanzin'. Zij zijn bang dat zonder degelijk onderzoek vooraf de schade aan de natuur wellicht niet is te overzien. Ook in het koraal zitten aanwijzingen over klimaatverandering. Ieder jaar vormt zich een nieuw laagje, dat wetenschappers honderden jaren aan data geeft.

 

 

105 - Oceanen – voedselweb en energiestromen

Sinds 1921 wordt vanuit Engeland onderzoek gedaan naar de ecologie en biogeografie van plankton in de Atlantische Oceaan. Al sinds de jaren 50 wordt dit gedaan met behulp van de Continuous Plankton Recorder (cpr). Plankton wordt op filters opgevangen in een apparaat dat achter het schip hangt. Ook de Stad Amsterdam beschikt over zo'n cpr. De filters worden elke 10 mijl ververst en de resultaten vergeleken met gegevens van eerder onderzoek. Op die manier ontstaat een beeld van allerlei ontwikkelingen op het gebied van klimaat, milieu, vervuiling en visstand in het water.

Tussen Puerto Madryn en Punta Arenas ligt een van de belangrijkste visgebieden ter wereld. Twee afzonderlijke observaties (plankton en vogels/walvissen) aan beide uitersten van de voedselketen, geven een beeld van het ecosysteem, inclusief de verstoringen daarin.

 

106 - Kwetsbare natuur – successie en dynamiek in ecosystemen

Climax-ecosystemen kunnen kwetsbaar zijn voor veranderingen van buitenaf. Het tropisch regenwoud staat voor wild, ongerept, kwetsbaar en waardevol. Veel onderzoekers maken zich zorgen over de teloorgang van het woud. Onder andere doordat grote delen van het woud, door de zogenaamde kaapkap, moeten wijken voor tabaksplantages en andere landbouwgewassen.
Tegelijkertijd beweren anderen dat het gebied in feite al eeuwenlang zorgvuldig is gecultiveerd, bewoond en geëxploiteerd door Indianen. Alleen is de mate waarin, de laatste decennia hopeloos uit balans geraakt. In Australië eisen bosbranden en vuurstormen mensenlevens, maar bieden tegelijkertijd vruchtbare grond aan de meest kwetsbaren der bloemen: orchideeën.